Hebben we het wel eens over een 'standaardbedrijf', of over een 'standaardpersoon'? Nee! Dan hoeven we ook geen 'standaardpresentatie'.
Dat een bedrijf een brochure of een speciale korte presentatiefilm maakt, is prima. Deze spreken voor zich. Maar een 'standaard'-PowerPoint-presentatie is presentatiegif in het kwadraat.
Een praktijkvoorbeeld Vijftigplusser Freek heeft zich de laatste jaren opgewerkt tot directeur van een bedrijf dat gespecialiseerd is in infrastructuur en dat deel uitmaakt van een grote landelijke organisatie. Hij wordt gewaardeerd door zijn 400 medewerkers – die hij allemaal kent – en hij beheerst 'het klappen van de zweep' op alle niveaus. Nu moet er iets veranderen in de manier waarop de medewerkers hun werk organiseren. De centrale directie levert daarvoor een PowerPoint-presentatie aan met 27 dia's en deze kenmerken:
- De meeste dia's zijn volgepropt met tekst in een taal die (alleen) bij hoogopgeleiden past. - Een klein aantal dia's bestaat uit tamelijk duidelijke tekeningen met kernwoorden. - Dia 26 bestaat uit 3 grote vraagtekens. - Dia 27 bevat de kern van dit nieuwe programma: een tekening van twee mannen met daarbij een beknopte, motiverende zin. Twee redenen waarom Freek dit bestand NIET zomaar kan gebruiken 1. Wanneer Freek probeert deze dia's aan te vullen met eigen presentatietekst, wordt hij op dat moment een slaaf van zijn hulpmiddel! Zijn medewerkers kennen hem en zijn hem loyaal, maar doordat hij onmogelijk authentiek kan zijn bij het presenteren van deze dia's, riskeert hij deze loyaliteit. Als onderdeel van zijn authenticiteit is ook zijn geloofwaardigheid in het geding, waardoor het respect dat hij heeft verworven in gevaar komt.
2. Het programma zoals uitgelegd in de dia's drukt het volgende uit: "WIJ, centrale directie, hebben iets besloten en JULLIE, medewerkers, gaan het uitvoeren." Waar is Freek in dit verhaal? Weg dienstbaarheid, weg verbinding met de medewerkers. Als betrokken directeur is Freek doorgaans een en al dienstbaarheid, wat blijkt uit zijn houding tegenover zijn medewerkers. Deze van bovenaf opgelegde presentatie, in strijd met Freeks houding, werpt opeens een barrière van onpersoonlijkheid en afstand op.
Hoe dan wel? Er is niets mis met een 'standaardpresentatie' die bestaat uit een klein aantal dia's met een vaste achtergrond, tekeningen en foto's met daarbij enkele steekwoorden. Dia 27 hoort er dan zeker bij, liefst als nummer 1. Een spreker als Freek moet alle ruimte hebben voor zijn eigen gemotiveerde verhaal, dat daarmee de werkelijke kern van de presentatie wordt.
Kernregels Gebruik als het over PowerPoint gaat in plaats van een standaardpresentatie liever een aantal kernregels:
Als dia's het verhaal vertellen, is een spreker overbodig.
De spreker dient centraal te staan, letterlijk én figuurlijk.
Een bekwame en geloofwaardige spreker begint én eindigt een presentatie zónder projectie op het scherm, dus zonder concurrentie voor de aandacht. Hij is immers de presentatie. Wat op het scherm verschijnt, dient slechts als visuele ondersteuning voor de overdracht van de kernboodschap.
Lege (zwarte) dia's tussendoor creëren visuele stilte. Zo krijgt het gesproken verhaal meer aandacht.
Doel voorbij Zal de centrale directie op bovenstaande manier de gewenste mentaliteitsomslag hebben bereikt?! Wanneer een spreker in wezen voor spek en bonen naast plaatjes met een gestandaardiseerd verhaal staat, heeft dit grote gevolgen voor de betrokkenheid van de luisteraars – zowel bij de spreker, als bij hetgeen de presentatie moet overbrengen. Laat uw presentatie nooit het doel van uw verhaal voorbijschieten!
David Bloch
In zijn internationale praktijk is David een veelgevraagd presentator, trainer, consultant, coach en therapeut. Hij entertraint en schrijft met passie, en weet anderen te kietelen op plekken waar ze amper weet van hadden, om ze te ondersteunen in hun ontwikkeling, groei en succes. Perfect Presentation
Proficiat David. Ik volg je helemaal... Tig sprekers volgen slaafs hun PowerPointplatform. Zij kiezen monopoliegewijs voor de gevangenis. Tralies tussen hen en hun publiek. Het aantal bezoekers (lees geïnteresseerden) zeer beperkt... Zo worden leiders, lijders... Jammer. Nochtans is er de onomstoten realiteit: hoe "kleiner" je ondersteunende platform, hoe "groter" je wordt als spreker...
Veel dank, Marc, voor je waardevolle, aanvullende woorden.
JIJ begrijpt het!
En dát voelt heerlijk.
Barbara, hoewel Prezi inderdaad een tikkeltje anders is dan PP, blijft het een hulpmiddel.
En wanneer de spreker ondergeschikt raakt aan het hulpmiddel en zélf het hulpmiddel wordt, is er iets uit balans!
Wij doen immers zaken met de MENS, niet met wat hij projecteert op het scherm!
Bert Wiltink
Presenteren doe je zelf. Dat is perfect presenteren. Powerpoint of Prezi zijn leuk als ondersteuning. Niet meer dan dat.
Bingo, Bert - jouw woorden zijn koren op mijn molen.
Mijn motto is:
"Leer éérst presenteren. Daarna leer gebruik te maken van (de juiste) hulpmiddelen."
Laurentius Metaal
Uitstekend artikel. Mijn hele werkend bestaan heb ik als toehoorder mijzelfd vele uren verveeld met het aanhoren en niet aanzien van saaie presentaties. Slechts een enkele keer is er iets verfrissends aan de hand en dit artikel beschrijft waarom: authenticiteit, eerlijkheid, openheid. Een ggoede boodschap en een goede persoonlijke presentatie waarvan duidelijk is dat de presentator achter zijn boodschap staat...nee dat de presentator de boodschap leeft, het is de presentator. Kortom open, eerlijk en vol zelfvertrouwen. En die onthou je dan. Davis Bloch staat de spijker op zijn kop.
Wauw, dat is nou een duidelijk reactie, Laurentius!
Dank je voor het delen van jouw jarenlange ervaring, tevens de bevestiging van waar ik - met mijn aanpak van presenteren - voor sta.
Laurentius Metaal
Dag David, Sorry voor de typos..Je slaat de spijker op zijn kop. Ik zou niet willen dat je op je kop op een spijker staat
Ach, typos ...
Je blijft enthousiast en gedreven, Rens!
Mark Visser
Helemaal mee eens, David! Tools als PowerPoint (PPT) en Prezi zijn alleen een hulpmiddel en moeten de aandacht van de presentator niet afleiden, maar juist versterken. Prezi wordt vaak als alternatief voor lineaire PPTs gebruikt, terwijl het daar mijns inziens helemaal niet voor geschikt is. Laat al het overbodige invliegen van teksten en plaatjes en schreeuwende kleuren gewoon weg. Ik gebruik zelf het liefst alleen full-screen aansprekende visualisaties (meestal foto's) met hoogstens enkele woorden om mijn verhaal te versterken. Een kleine, vrijwel onzichtbare bluetooth (geen IR) afstandsbediening helpt ook, dan hoef je niet in de buurt van een PC te gaan staan en kan je zoveel mogelijk je publiek aankijken. En ja: geen beeld als er niets te ondersteunen valt! Mijn tip is om met een shortcut op ieder moment naar een zwarte sheet te kunnen springen. En als je een echt gestructureerd verhaal met allerlei verbanden wil vertellen kan Prezi een prachtige tool zijn. Een goede voorbereiding is dan wel nog belangrijker dan bij een lineaire presentatie.
Een bijzonder waardevolle reactie, Mark, die getuigt van je deskundigheid en inzicht in het ware nut en plaats van visuele hulpmiddelen bij een presentatie.
Dank je voor de moeite om zo'n aanvulling te plaatsen!
Bert Kinneging
Twee voorbeelden uit wat ik heb meegemaakt:
Eerst een bar slechte presentatie. De spreker kickte zo op de door de moderne techniek aangereikte hulpmiddelen en gebruikte er zoveel, dat iedereen -hemzelf incluis- het spoor bijster raakte.
Een heel goede presentatie. Tijdens het begin van de lezing begaf de apparatuur het. De spreker maakte gewoon zijn verhaal af zonder enig hulpmiddel en bleef boeien!
Ik heb geleerd dat je, als je geen boodschap hebt, niet moet presenteren. Zorg dus in eerste instantie dat je publiek de boodschap begrijpt en controleer dat. Dat laatste lukt nu eenmaal niet als je alleen naar het scherm kijkt.
Dank voor je twee voorbeelden, Bert, en je conclusie - allemaal zaken die mij en mijn aanpak bevestigen!
Reageren
Let op
Uw naam en eventueel uw website worden getoond boven uw reactie.
Vul uw emailadres in als u op de hoogte gehouden wilt worden over reacties op dit artikel.
