Tips voor het sollicitatiegesprek
Het sollicitatiegesprek is een bron van twijfel. Wat zijn de valkuilen? Waar liggen de kansen? Hier tips hoe u het gesprek aanpakt en waar u op moet letten, vooral waar het uw lichaamstaal betreft. 
Tijdens uw sollicitatiegesprek is het niet alleen belangrijk te letten op wat u zegt. Meer nog dan met woorden geef u een eerste indruk door middel van lichaamstaal. Iedereen maakt gebruik van lichaamstaal, maar veelal vindt dat onbewust plaats.
Door u meer bewust te worden van uw eigen lichaamstaal, maar ook door de lichaamstaal van anderen te leren herkennen, kun u uw kans om te worden aangenomen zeker vergroten.
De eerste ontmoeting
Vaak zult u in een gang of op een aparte kamer moeten wachten tot iemand u komt ophalen voor het gesprek. Bij de ontmoeting met deze persoon kun u beter wachten met het geven van een hand, tot de ander daartoe het initiatief neemt. Geef een stevige, maar niet al te krachtige hand en kijk de ander daarbij aan. Degene die u heeft ontvangen, zal u daarna meestal voorstellen aan de leden van de commissie, waarvan die persoon zelf mogelijk ook deel uitmaakt. U kunt bij deze kennismaking beter om een tafel heen lopen om de commissieleden een hand te geven, dan over de tafel te buigen. Kijk bij elke begroeting de ander aan, en noem uw naam. Ga er behalve bij een interne sollicitatie niet van uit dat de anderen uw naam wel kennen. De juiste plaats
Na de eerste kennismaking zal meestal een plaats worden aangewezen waar u kunt zitten. Als echter de keuze van plaats aan u zelf wordt overgelaten, kies dan een plaats van waaruit u alle gespreksdeelnemers goed kunt aankijken, en zij u. Als iemand half achter u zit, waardoor u hem onvoldoende kunt aankijken, kan hij hierdoor een minder goede indruk van u krijgen.
Stem uw lichaamshouding af
Neem tijdens uw sollicitatiegesprek een lichaamshouding aan die belangstelling uitstraalt, maar die toch ontspannen overkomt. U kunt dit doen door in het begin van het gesprek recht op u stoel te zitten, met de rug tegen de leuning. Als u onderuit hangt, of zijwaarts in uw stoel leunt, zou het kunnen lijken dat u weinig geïnteresseerd bent in de functie. Als u daartegen op het puntje van uw stoel zit kan het zijn dat dit weinig ontspannen overkomt en dat het de indruk geeft dat u niet zo op uw gemak bent.
In de loop van het gesprek kan uw lichaamshouding wat veranderen. Als een ander iets vertelt is het bijvoorbeeld goed om met uw schouders wat naar hem toe te draaien en ook iets naar voren te leunen. Hiermee toont u belangstelling voor hetgeen de ander zegt. U zou dit nog kunnen benadrukken door uw hoofd iets schuin te houden. Het is belangrijk om ook te letten op de houding van uw gesprekspartners. In sommige gevallen kunt u overeenstemming bereiken door een gelijke lichaamshouding als de ander aan te nemen.
Waar laat ik mijn armen?
Net als bij het geven van een presentatie, worden de armen tijdens een sollicitatiegesprek door veel mensen eerder als hinderlijke obstakels beschouwd, dan als nuttige communicatiemiddelen. De vraag waar iemand zijn armen moet laten wordt dan ook vaak gesteld.
In een moeilijke situatie zijn we snel geneigd om onze armen te kruisen voor ons lichaam. Dit geeft ons meer zekerheid. Toch kunt u dit tijdens je sollicitatiegesprek beter laten. Gekruiste armen zijn namelijk een teken van weerstand. Het is beter om uw armen losjes op uw schoot te leggen of ontspannen op de leuning van uw stoel. Vanuit die positie is het ook makkelijk om uw woorden te ondersteunen met handgebaren.
Wanneer moet u wie aankijken?
Tijdens het sollicitatiegesprek is het belangrijk om alle gesprekspartners in evenredige mate aan te kijken. Door de ander aan te kijken geven we de ander een teken van vertrouwen. Door middel van aankijken regelen we ook het gesprek. Aankijken en wegkijken dienen als het ware als de punten en komma's in onze gesproken zin. Wanneer een van de commissieleden iets vertelt of een vraag stelt, moet u hem aankijken zolang hij spreekt. Door dit aankijken geeft u aan dat u luistert.
Terwijl hij spreekt zal hijzelf waarschijnlijk ook de anderen aankijken, maar telkens wanneer hij iets wil benadrukken, zal hij zich weer tot u richten. U kunt dan knikken om hem aan te moedigen verder te spreken. Aan het eind van zijn vraag zal hij u iets langer aankijken en zijn hoofd iets oprichten om u uit te nodigen tot het geven van een antwoord.
Wanneer u een vraag beantwoordt, zult u eerst de vraagsteller aankijken, maar terwijl u verder spreekt, kijkt u nu ook de andere gesprekspartners beurtelings aan. U zult u weer tot de vraagsteller richten wanneer u iets wilt benadrukken en aan het einde van uw antwoord.
Let op de lichaamstaal van uw gesprekspartners
Behalve te letten op uw eigen lichaamstaal, is het ook belangrijk te zien hoe uw gesprekspartners zich gedragen. Aan de houdingen en bewegingen van de anderen kunt u een indruk krijgen hoe u bij hen over komt. Zo kunt u vroegtijdig in de gaten krijgen of u tijdens het gesprek misschien iets verkeerd doet, dat u zelf niet in de gaten hebt.
Als de commissieleden bijvoorbeeld vinden dat u te lang aan het woord bent of hen hinderlijk onderbreekt, zullen ze hun irritatie het eerst laten blijken door middel van hun lichaamstaal. Als de commissieleden nee schudden, zuchten of hun armen vouwen terwijl ze achteruit gaan zitten, kunt u dit opvatten als een teken van ongenoegen. Meestal is het dan nog niet te laat om hier iets aan te veranderen. Ook bij uw gesprekspartners geldt namelijk dat hun lichaamstaal onbewust verloopt. Maar wacht niet te lang voordat hun irritatie overslaat naar hun bewustzijn.
Maak u niet te veel zorgen om de spanning
Kennis van lichaamstaal kan u helpen bij het verbeteren van de onderlinge afstemming tijdens het gesprek, maar het is niet in de eerste plaats bedoeld om uw nervositeit te verbergen.
De meeste sollicitanten maken zich erge zorgen om hun zenuwen tijdens het gesprek. Graag zouden ze willen dat hun gespannenheid niet zichtbaar is. Toch is het minder erg om gespannen te zijn dan we zelf soms denken. Het zou zelfs van desinteresse getuigen wanneer u niet gespannen bent. Besef ook dat het sollicitatiegesprek meer is dan slechts een middel voor de werkgever om te beoordelen welke kandidaat zal worden aangenomen en welke niet.
Tip
Het sollicitatiegesprek is vooral een moment van wederzijdse kennismaking. Het is een eerste ontmoeting met de mensen waar u binnenkort misschien mee samenwerkt. De baas zou dus net zo gespannen moeten zijn als uzelf.
Frank van Marwijk
Lichaamstaal.nl
Frank van Marwijk
|
Frank van Marwijk is gespecialiseerd in lichaamstaal. Hij is oprichter van Lichaamstaal.nl en Bodycom, een training- en adviesbureau op het gebied van lichaamstaal / non-verbale communicatie.
Alle artikelen van deze auteur
|
| 
