Een ABC van presenteren

David Bloch
Perfect Presentation

Print

Bewaar

Het spreekt bijna voor zich dat een groot deel van marketing te maken heeft met allerlei vormen van presentatie: hoe een bedrijf zich presenteert, en vooral hoe individuele medewerkers namens hun organisaties presenteren.

A. Assertiviteit is onontbeerlijk als u succesvol wilt presenteren. Het betekent 'pootje stijf' wanneer u bepaalde hulpmiddelen wilt gebruiken, of een specifieke zaalindeling wilt hebben voor uw presentatie. Bovendien betekent het: voor uw eigen mening uitkomen, en deze stellig durven neerzetten.
Applaus verdient u. Er zijn zelfs technieken om méér applaus te krijgen. De belangrijkste techniek is ... stilte. Denk aan Tommy Cooper: zijn grappen zijn weinig hilarisch, maar zijn stilte en zijn onnozele mimiek zijn de prikkels tot de nodige hilariteit.
Aandacht verdient u ook, door op uw beurt aandacht aan uw luisteraars te schenken. Wanneer een spreker zijn presentatie beëindigt met de cliché: Dank u voor uw aandacht, dan zet ik mijn vraagtekens bij de kwaliteit van wat hij heeft neergezet! Er zijn eleganter, krachtiger, motiverender en vooral originelere manieren om een presentatie af te ronden.

B. Betrokkenheid en belangstelling zeggen iets over hoe u bij de luisteraar overkomt. Het is in uw voordeel dat hij (zij) het gevoel heeft dat u betrokken bent bij de zaak - bij zijn zaak - en dat u belangstelling toont voor zijn positie hierin. Met andere woorden, geef de indruk dat de luisteraar belangrijker is dan uzelf. Onthoud dat - uiteindelijk - de luisteraar er is voor zichzelf en niet voor u.
Tips: kijk iedereen aan, glimlach (doe alsof u het plezierig vindt om te presenteren aan deze groep bij deze gelegenheid!), stel veel gesloten en retorische vragen, bouw denktijd in (pauzes!), en gebruik vooral het woord u (jullie).

C. Communiceren is véél meer dan praten alleen. Het betekent dat u werkelijk iets zegt, waardoor u de luisteraar raakt. Het is het vermijden van woorden zoals goed en slecht (er zit een oordeel in; verklaar wat u hiermee wilt zeggen) en mensen (geef hen een groepsnaam: collega's, medewerkers, specialisten, consumenten, u). Het is het vermijden van nietszeggende uitdrukkingen zoals het een en ander, enzovoort, zeg maar, ondergetekende en afkortingen zoals c.q..
Het betekent ook dat u origineel durft te zijn, dat u op een directe, indringende en motiverende wijze uw presentatie begint en eindigt (in plaats van met clichés: Goedemorgen, dames en heren ..., Ik hoop dat ik het u duidelijk heb gemaakt ..., Dank u voor uw aandacht). Leer de fijne kneepjes van de drie communicatiestijlen (visueel, auditief en kinesthetisch) en gebruik deze door elkaar zodat u ieder taaltype onder uw luisteraars bereikt op zijn golflengte.
Het is ook de correctheid van uw taalgebruik; uw luisteraar in het buitenland vergeeft u eerder uw fouten in een vreemde taal dan wanneer u slordig Nederlands gebruikt voor uw landgenoten. Dit geldt voor zowel uw mondelinge uitspraken als spelfouten (nivo's, niveau's, produkt) in wat u projecteert.

D. Zorg ervoor dat het doel van uw presentatie snel duidelijk is voor uw luisteraar. Binnen 30-90 seconden moet hij weten waarom het in zijn belang is om te blijven luisteren (what's in it for me). Met een doeltreffend begin komt u direct tot de kern; dit is een kwestie van techniek die u kunt leren. Draai nooit om de hete brei, pak altijd meteen de gevoelige zaken aan die bij de luisteraar leven.

E. Het zal u misschien verrassen dat de effectiviteit van uw informatie-overdracht grotendeels berust op uw capaciteit om emotie in te zetten. Het verstrekken van gegevens alléén is géén communicatie. Wanneer u op een enthousiaste en indringende manier uw informatie presenteert en doseert, verhoogt u uw kans dat uw luisteraar er iets mee doet.

F. 'Fun' durven hebben en fouten durven maken zijn twee vereisten van succesvol presenteren. Als u immers geen blijk geeft lol te hebben in wat u doet, wat voor kans heeft u om uw luisteraar te boeien? Veel sprekers bereiden zich té uitgebreid en té degelijk voor. Hun angst om te falen is de nekslag van hun spontaniteit. Iets vergeten te vertellen? Iets weggelaten? Geen paniek - want de luisteraar krijgt uitsluitend wat u hem geeft! Verspreking? Een black-out? De draad kwijt? Geen paniek - vraag even: Waar ben ik gebleven? en uw luisteraars springen op om u te helpen en waarderen u daarna nog meer als 'gewone mens'.

G. Hoe geloofwaardig uw verhaal overkomt, hangt af van hoe geloofwaardig ú overkomt. Wanneer u inzicht krijgt in het verband tussen uw lichaamstaal (de verpakking van uw verhaal) en uw presentatie zelf (de inhoud), en leert te ontspannen en contact te leggen met uw luisteraars, zal uw geloofwaardigheid stijgen. Op dezelfde golflengte komen als uw luisteraars - in zoveel mogelijk opzichten - helpt u dan om rapport op te bouwen (te klikken met de luisteraars).
De humor in uw verhaal - uw capaciteit om spontane of geplande grapjes te kunnen maken - speelt een belangrijke rol. Er zijn sprekers die hun presentatie altijd beginnen met een mop - omdat ze dat ooit hebben geleerd, relevant of niet, om 'de aandacht te trekken'. Wees gerust: aan het begin heeft u altijd de aandacht - bewaar uw eventuele moppen tot later in uw verhaal wanneer de aandacht dreigt weg te zakken, en zorg dat uw humor relevant is.
Humor begint altijd bij uw bereidheid om uw kaken te ontspannen en de indruk te wekken dat u glimlacht. Dit heeft overigens ook het voordeel dat, wanneer u door de mond ademt, u meer lucht in uw longen krijgt; en lucht is de brandstof van uw stem!

H. De keuze van hulpmiddelen kan een presentatie maken of breken. Sommige sprekers bevinden zich in een keurslijf van hardop voorlezen wat ze projecteren. Andere sprekers hebben er minder last van, maar merken wel dat wat ze projecteren toch een rem op hun spontaniteit is. Uit onderzoek blijkt dat het wel voordelig is om iets van hulpmiddelen te gebruiken, vooral wanneer u in staat bent het gezegde te visualiseren. Enkele vuistregels:

• Bij de keuze van hulpmiddelen, vraag u af of ze voor u of voor uw luisteraars zijn. Zijn ze voor u (een visueel bloknootje), dan zijn het de verkeerde middelen!
• Lappen tekst zijn géén visueel hulpmiddel.
• U bent uw beste hulpmiddel: uw functionele beweging, gebaren en mimiek.
• Het is een mythe dat u 'professioneel' bent alleen wanneer u elektronisch projecteert (computer + beamer).
• Als wat u projecteert het verhaal vertelt, bent ú overbodig!
• Houd het simpel zodat u contact met uw luisteraars kunt houden en flexibel in de wending van uw verhaal kunt blijven.

I. Het inzicht dat u laat blijken te hebben in de wereld van uw luisteraars is een belangrijke pijler van uw geloofwaardigheid. Of uw verhaal interessant is voor uw luisteraars hangt grotendeels af van uw capaciteit om te praten vanuit hún standpunt in plaats van steeds vanuit uw eigen standpunt. Een interessante presentatie houdt ook anekdotes in, en een herkenbaarheid die de kloof met de luisteraars overbrugt.

J. Jongleren is een manier om de elementen van uw verhaal tastbaar te demonstreren. Letterlijk, dus, spelen met de jongleerballen om aan te geven bijvoorbeeld hoe marketing, verkoop en productie met elkaar te maken hebben. Of gaat het om verandering, waarom vooruit komen betekent het loslaten van het oude en actie ondernemen om te wennen aan het nieuwe. Jongleren is verder een symbool voor alles waardoor u de inhoud van uw verhaal terugbrengt naar eenvoudige en makkelijk te volgen metaforen.
Ooit bestelde een financial controller een grote pizza, die hij vervolgens verdeelde onder zijn luisteraars, leden van het management team. De grootte van de stukken was evenredig aan de grootte van hun budget. Door een strategische volgorde van uitdelen te hanteren, kon hij duidelijk bewijzen dat er uiteindelijk te weinig geldmiddelen overbleven voor een bepaald project.
De motivator Robert Benninga gebruikt een fles water om iets vergelijkbaars aan te geven: hij giet wat water uit de fles - gewoon op de grond - als symbool voor de energie die u besteedt aan het vergaderen, nog meer water voor het reizen, nog meer voor het telefoneren, nog meer voor de relatiedagen, een paar druppels voor de levenspartner, enkele druppels voor de kinderen ... en bij de uitspraak: 'en wat blijft over voor uzelf?' laat Robert zien dat de fles leeg is. Begrijpt u de metafoor?

K. Klantgerichtheid blijft een belangrijk onderwerp, want waar zou u zijn zonder uw klanten? Maar het komt al te vaak voor dat een spreker die beweert namens een klantgerichte organisatie te presenteren, hoofdzakelijk over zichzelf en zijn bedrijf praat. Typische uitdrukkingen zijn dan: Ik ga u vertellen ..., Ik heb u zojuist laten zien ..., Ik hoop dat het nu duidelijk is wat ons bedrijf voor u kan betekenen ... Er zijn heus boeiendere manieren om de klant centraal te stellen en om door middel van implicatie de krachten van uw bedrijf sterk te profileren. Onthoud dat 'u' ('jullie') het allerbelangrijkste woord is dat u kunt gebruiken. Communiceer vanuit het standpunt van uw 'afnemer'.
Een symbolisch voorbeeld van een brief: Hierbij ontvangt u ...'  in plaats van: Hierbij sturen we u ... Een luisteraar die samen met zijn probleem zich centraal gesteld voelt, luistert beter en geeft eerder gehoor aan uw oproep tot actie.

L. Een goede spreker is iemand die blijft leren (bijvoorbeeld hoe het beter kan), en die luistert naar de ander. Wanneer u presenteert, betekent 'luisteren' meer dan open staan voor mondelinge reacties. Echt luisteren betekent aandacht voor de non-verbale signalen: de gebaren, de veranderingen in zithouding, de kwaliteit van het oogcontact en het geluid van de stem. Echte luisteraargerichtheid is de capaciteit om deze lichaamstaal op te merken en er gebruik van te maken.

M. Met een juist mechanisme heeft u meer kans om beter te presenteren. Er is een verouderd mechanisme in de vorm van de 'lezing'. Kenmerkend zijn bijvoorbeeld de openingswoorden: Goedemorgen, dames en heren, ik ... en de slotwoorden: Dank u voor uw aandacht. Het eerste plaatje is meestal een overzicht van de titel, naam van spreker en zijn titels, datum, locatie en andere gegevens die iedereen bekend zouden moeten zijn. Het tweede plaatje - de 'agenda' - is een gelegenheid voor de spreker z'n rug naar de zaal te keren en om op te lezen: Ik ga dit vertellen, vervolgens ga ik dat bespreken ... Er zijn nog meer kenmerken van de lezing. Een presentatie daarentegen werkt anders. Het plaatst de luisteraar centraal, het geeft de spreker meer flexibiliteit voor spontaniteit en originaliteit, en biedt meer mogelijkheden tot interactie. Met deze andere methode heeft de spreker meer gelegenheid om zijn enthousiasme aan te wakkeren en in te zetten, waardoor hij zelf meer plezier ervaart en zowel zijn luisteraars als zijn doel eerder bereikt.
Het nieuwe 'mechanisme' werkt motiverend en helpt de spreker om gerust de Engelse verkoopstrategie te hanteren: always leave the client wanting more.

N. Als spreker is het in uw voordeel om zo natuurlijk mogelijk over te komen. Geen aangeleerde trucjes, geen ingestudeerde gebaren, geen geforceerde houding. Wat velen in de weg staat is jaren van aangeleerde en onbewuste gedragingen.
Training is één manier om u hiervan bewust te worden, want gedrag veranderen vergt eerst bewustwording. Verder is spanning de grootste boosdoener in het 'natuurlijk' kunnen handelen. Leer dus ontspannen, en u verhoogt uw kans op een natuurlijke presentatie. Uw belangrijkste middelen zijn: diep uitademen door de mond, wachten in stilte, oogcontact houden.
Het woord nu is een waardevolle hint voor alle vormen van communicatie: gebruik waar mogelijk de tegenwoordige tijd. Spreek (schrijf) zo actueel mogelijk en u heeft meer kans om uw luisteraars (lezers) te bereiken en te motiveren.

O. 'Overbruggingsuitdrukkingen' zijn een eenvoudige manier om de kloof tussen u en uw luisteraars te verkleinen. Dat zijn bijvoorbeeld gesloten vragen (positief geformuleerd - dus zonder het woord 'niet' - en waarop het antwoord ook positief is) en retorische vragen. Dat zijn korte uitdrukkingen waarmee u de aandacht trekt en die u de gelegenheid bieden om een waarheid als een koe te vertellen: U zult het vast met me eens zijn dat ..., U weet even goed als ik dat ..., U zult kunnen beamen dat ..., U weet uit eigen ervaring dat ..., Het zal u misschien verbazen dat ... En wat valt vooral op in deze zinnetjes? Het woord 'u'!
Het oogcontact dat u houdt, trekt de nodige aandacht. Niemand wil over het hoofd gezien worden, en in onze cultuur is direct en open aankijken een essentieel onderdeel van de ondersteunende lichaamstaal.

P. De pauzes die u in uw presentatie inbouwt zijn even belangrijk als uw woorden. De luisteraar heeft uw stilte nodig om de waarde van uw woorden te kunnen proeven, om de implicaties ervan te laten bezinken. Karel Jonckheere zei ooit: De woorden mogen dienen uitsluitend om de stilte te verbeteren. Oefen met uw pauzes, en ervaar de kracht ervan.
Het plezier dat u heeft in de presentatie, in uw werk, in uw bedrijf - hoe meer u dit uitstraalt (voelt!) des te meer kans u heeft om uw luisteraars te enthousiasmeren voor uw onderwerp.
Onthoud ten slotte dat u nooit presenteert aan 'een publiek', wél aan een groep individuen, die er zijn voor zichzelf (in plaats van voor u). Deze individuen hebben twee essenties nodig: ze willen zich bevestigd voelen (een 'goed' gevoel; u ziet hen; het is leuk en de moeite waard om er te zijn) en ze zoeken een oplossing voor hun probleem. Zelfs als u hen maar helpt het probleem te definiëren, dan bent u al juist bezig.

Q. De quintessens van uw presentatie is tweeledig: de verpakking (het gevoelsbeeld dat u uitstraalt en overdraagt, het antwoord op de vraag: 'Hoe was het?') en de inhoud. Het laatste betreft slechts de boodschap, een kort antwoord op de vraag: Waar ging het over? Niemand onthoudt alles wat u zegt. Concentreer u dus op het stevig neerzetten van uw gewenste imago en de kern van uw verhaal. Beschouw de boodschap als de enige en eenduidige conclusie die de luisteraar trekt na het horen van uw presentatie.
Quotations (citaten) zijn bijzonder effectief in het opvrolijken van een presentatie. Leer ze uit het hoofd of durf ze op te lezen op het juiste moment. Luisteraars onthouden ze vaak beter dan de rest van uw verhaal!
Veel sprekers zijn bang om de status quo te verstoren. Dan komt er niets nieuws, schokkends of controversieels op de bühne. Jammer. Durf voor uw mening uit te komen. Durf stellig te zijn, slacht heilige koeien. Daar bent u leider voor en zo valt u in ieder geval op!

R. Zonder relatie heeft het weinig zin om uw presentatie voort te zetten. Bouw aan het begin van uw presentatie aan de relatie met uw luisteraars. Bouw eerst een brug voordat u er informatie overheen brengt!
Uw rust is een belangrijke steun voor uw geloofwaardigheid. Durf stiltes te laten vallen. Bied ruimte voor de luisteraar zodat hij uw uitspraken kan verteren. Deze rust biedt u ook de ruimte om de respons of reactie van de luisteraars in de gaten te houden.
Wanneer u een vraag of opmerking krijgt, toon respect voor de vraagsteller. Toon hetzelfde respect voor de luisteraar door rekening te houden met zijn belangen (luisteraargerichtheid) en behoeften, en door te parafraseren wat u projecteert.

S. Voor vele sprekers is de structuur de rode draad van hun presentatie. Dit is nog een mythe afkomstig uit de traditionele lezing. Wanneer u de boodschap als rode draad neemt - volgens het nieuwe mechanisme - krijgt u veel meer vrijheid, kunt u spontaner en creatiever spreken, en heeft u meer kans op interactie met uw luisteraars. Veel sprekers vinden hun structuur belangrijk. Wees ervan overtuigd dat dit in de praktijk veel minder belangrijk is dan u denkt. De luisteraar krijgt tenslotte alleen wat hij krijgt op dat moment. Uw overzicht ontbreekt hem. Zorg er dus voor dat ieder onderdeel - ieder moment - boeiend en onvergetelijk is!
Durf stellig te zijn in hoe u zich uitdrukt. Onthoud dat certainty sells - uw uitstraling van zelfverzekerdheid overtuigt. Ook mogen uw luisteraars zo'n houding van u in uw functie verwachten. Net zoals een klant uw product of dienst koopt, 'koopt' de luisteraar uw zekerheid, niet uw twijfel.
Schrap uitdrukkingen zoals misschien, ik denk, mijns inziens, naar mijn mening, ik probeer en alle stopwoorden zoals zeg maar en uh. Een stevige lichaamstaal ondersteunt functioneel uw stellig taalgebruik.
Leer uw stilte te gebruiken. Wie zwijgt, vergaart macht is waar voor zowel onderhandelen, verkopen en presenteren. Koppel uw stilte aan vriendelijk oogcontact met een ontspannen gezicht, en u maakt uw stilte volledig functioneel.
Wilt u schema's laten zien, vermijd dan in ieder geval 'numeriek behang'. Wat u op papier uitdeelt mag veel ingewikkelder en completer zijn dat wat u projecteert. Houd uw visuele hulpmiddelen vooral eenvoudig - toon gestripte versies die in een oogopslag te volgen zijn. Geef uzelf daarbij de gelegenheid om belangrijke details en opmerkingen toe te voegen. Zorg er dus voor dat uw aanwezigheid en uitleg toch nodig blijft!

T. Wat u zojuist heeft gelezen over schema's geldt ook voor tabellen. Het is in uw voordeel om cijfers zo visueel mogelijk en zo tastbaar mogelijk te maken (zie hulpmiddelen). Gebruik de mogelijkheden van presentatiesoftware, maar vermijd dat u in detail verzandt. Rond (grote) getallen af tot twee hele cijfers (en zoveel nullen als u nodig heeft). Hoe hoger u komt in een organisatie, des te belangrijker de plaats van visie (tegenover kleine details).
Met de juiste techniek komt u al heel ver. De techniek van hoe u een zaal optimaal indeelt, bijvoorbeeld. De basisregel is: hoe kleiner de afstand tussen luisteraars, en tussen u en hen, des te bevorderlijker de sfeer. De techniek van het gebruiken van een flipover: waar u staat, hoe u het papier omslaat, hoe u schrijft. Hoe u een overheadprojector optimaal bedient, en overheadsheets tot leven brengt. Hoe u elektronisch kunt presenteren en toch zelf centraal staan, zodat u presenteert en niet uw elektronica.
'High touch' is een uitdrukking ontwikkeld door John Naisbitt (Megatrends, High tech, high touch) om het belang van persoonlijk contact aan te geven. In dit tijdperk van elektronisch communiceren en - steeds meer - presenteren, is het juist de spreker met de eenvoudige en persoonlijke benadering die scoort. Tips: waar mogelijk presenteer 'open en bloot' (zonder lessenaar, zonder de barrière van een presentatietafel) voor uw groep; wees zuinig met software en computers en - zeker voor kleine groepen (bijvoorbeeld minder dan 30 deelnemers) - herontdek de kracht van de eenvoudigste en meest directe middelen.

U. Uw uiterlijk speelt een belangrijker rol in uw presentatie - en hoe u overkomt - dan u misschien wilt weten. Aandacht hiervoor is een ondergeschoven kind bij veel sprekers, die de kracht van de eerste indruk onderschatten. Besteed meer aandacht aan uw kapsel, keuze van kleding (stijl, kleuren, kwaliteit) en persoonlijke verzorging. Léér hoe het beter kan door de diensten van een image consultant in te schakelen. U bent toch leider? Laat het dan ook zien!
En om bewust in herhaling te vallen: 'u' is belangrijker dan 'ik' ...

V. Zoals u zojuist heeft gelezen, bent ú de verpakking van uw boodschap. Hoe u wilt overkomen, bepaalt u zelf. Wilt u als vaardig, vriendelijk en vrolijk gezien worden, dan ligt het aan u om het uit te stralen.
Wees u bewust van het verschil tussen uw subjectieve en een objectieve waarneming. Laat u eens opnemen op video en beoordeel het resultaat samen met een expert die u laat zien wat u kunt doen om uw verpakking te optimaliseren.

W. Wacht voordat u begint. Wacht, en neem de tijd om uw luisteraars aan te kijken met een vriendelijke glimlach. Maak contact non-verbaal, voordat u met de verbale inhoud begint.
Wacht nadat u iets nieuws presenteert. U bent de aandacht toch kwijt, dus kunt u beter even wachten voordat u verder gaat.
Wacht nadat u iets belangrijks hebt gezegd - laat de waarde en betekenis van uw woorden bezinken.
Vertel uw waarheid. Wat u dan ook gelooft en zegt, er zal altijd iemand zijn met een andere mening, een andere waarheid. Een onnodige uitdrukking is tegen een ander te zeggen: U heeft gelijk. De ander heeft altijd gelijk - voor zichzelf! U kunt veel beter zeggen: Ik ben het met u eens. Daar gaat het juist om! U komt altijd steviger en geloofwaardiger over wanneer u stellig uw mening poneert, wanneer u woorden gebruikt waar u vierkant achter staat.

X. X is voor het onbekende, het onverwachte tijdens uw presentatie. De factor X is waar Murphy om gaat! Verwacht het onverwachte is een waardevolle lijfspreuk geboren uit jaren ervaring met opdrachtgevers, organisatoren, accommodatie-uitbaters en congres- en hotelmedewerkers. Check, double check and check again luidt het advies, en blijf flexibel omgaan met alles wat anders is. Voorbeeld: bij een optreden voor 120 directeuren van ziekenhuizen in een bekend theater had ik gevraagd om een krachtige overheadprojector met licht van onder de glasplaat (illustratie mee verzonden) en bijbehorend scherm. Wat ik kreeg was onbruikbaar: een kleine projector met het licht van boven (hoe dan ook waardeloos voor kleurensheets) en een scherm formaat huiskamer-voor-vakantie-dia's. En dat allemaal geleverd door zogenaamde AV-professionals! (U mag ervan uitgaan dat ik deze situatie als bijzondere uitdaging heb ervaren, en mijn gasten en ik hebben ons kostelijk geamuseerd zonder enige hulpmiddelen behalve ... het publiek en mijzelf.) Uw flexibiliteit is uw belangrijkste wapen tegen 'factor X'.
Een laatste tip: een vrouwelijke spreker met X-benen kan beter een pantalon dragen of een rok tot net over de knie.

Y. Er is een tendens onder yuppy's om alle toeters en bellen van hun presentatiesoftware in te zetten. De resulterende high-tech show is een programmeurs droom, maar helaas een nachtmerrie voor de meeste luisteraars. Het advies luidt: houd het eenvoudig, houd het persoonlijk, houd de mens - niet de computer - centraal.
De Oosterse filosofie van Yin en Yang is ook op zijn plaats bij effectief presenteren en communiceren. Het gaat om harmonie, om evenwicht. Hoe komt u over? Hoe is de balans in uw presentatie? Vandaag de dag is er beslist ruimte voor spiritualiteit in het zakendoen. Wie dit onderwerp meeneemt in z'n verhaal, scoort.

IJ. Er zijn sprekers die te ijverig hun presentatie voorbereiden. Het resultaat is overdaad. Te veel informatie, te veel detail, te lange, grammaticaal correcte zinnen, te veel tijd in beslag nemen ... En de bron is meestal onzekerheid, angst voor contact met de luisteraar, en gebrek aan kennis van en inzicht in het hoe en waarom van presenteren.
IJdelheid is - in zekere mate - nodig voor uw assertief optreden. Dat toont zich in de zorg die u draagt voor uw uiterlijk en uw respect voor zowel uw eigen tijd als de tijd van uw luisteraars. Overdadige ijdelheid daarentegen leidt tot een 'ik-gericht' verhaal, een ego-trip die de luisteraar verveelt. Bij een seminar in de RAI over klantgerichtheid, presteerde de voorzitter van een bekend bankfonds het om van zijn 25 minuten er 20 te besteden aan zijn curriculum vitae. Slechte PR, waar deze ijdele man niets van begrijpt.

Z. Zonder hulpmiddelen en/of zonder voorbereiding is voor velen een nachtmerrie. Maar het is juist door deze omstandigheden dat u de grootste kans loopt om luisteraargericht, spontaan en creatief te presenteren - onbelemmerd door teveel voorbereiding! Dit is uw gelegenheid om mét uw luisteraars te praten, in plaats van tegen. De spreker die nog beter wil worden en zelfs de stap naar presentator waagt, neemt iedere kans aan om te spreken. Alleen door de ervaring kan hij zich verbeteren. En, wie waagt, leert het meest!

David Bloch
Perfect Presentation

David Bloch

In zijn internationale praktijk is David een veelgevraagd presentator, trainer, consultant, coach en therapeut. Hij entertraint en schrijft met passie, en weet anderen te kietelen op plekken waar ze amper weet van hadden, om ze te ondersteunen in hun ontwikkeling, groei en succes. Perfect Presentation Alle artikelen van deze auteur